franciscafrenks
- 14 jan. 2021
- 5 minuten om te lezen

webinars voor participatie & besluitvorming

Bijgewerkt op: 15 jan. 2021

Technologie kan besluitvorming makkelijker en inclusiever maken. Tijdens webinars is het mogelijk om dialogen of debatten met burgers en stakeholders te voeren of om besluiten te nemen waarbij de stem van de minderheid is opgenomen. Maar ook door middel van online communities of software kan participatie of besluitvorming plaatsvinden.

Harde en zachte participatie en besluitvorming

Participatie en besluitvorming gaan niet alleen om data, feiten en argumenten. Juist waar polarisatie sterk is, spelen "de harde kanten van de discussie" een kleinere rol dan "de zachte kanten". Bijvoorbeeld wanneer geloof, cultuur, sekseverschillen en andere identiteitskenmerken een rol spelen. Om bij elkaar te komen zullen zowel "harde" als "zachte" kanten bij participatie en besluitvorming aan de orde dienen te komen.

A-synchrone software, zoals voor online enquetes, online stemming of prioritering kan in kaart brengen welke issues er spelen en hoe die gewaardeerd worden. Synchrone gesprekken, zoals dialogen leiden bij deelnemers tot inzicht en begrip. Een goed opgeleide facilitator weet hoe hij de groep kan helpen om met verschillen om te gaan in een veilige situatie.

Na de Covid19-periode van afstand houden en lockdown kunnen ook IRL (In Real Life) weer activiteiten plaatsvinden die participatie en besluitvorming ondersteunen. Een Blended MIx van online activiteiten en IRL activiteiten kan, bij een goed procesontwerp, een grote en diverse betrokkenheid en invloed van burgers en stakeholders tot gevolg hebben.

Synchrone en a-synchrone participatie & besluitvorming

"Synchroon" betekent "samen" in een online bijeenkomst, dus tegelijkertijd online zijn op een afgesproken plaats en op een afgesproken tijdstip.

"A-synchroon" betekent "individueel" op een online plek zijn. De plaats is afgesproken, bijvoorbeeld een forum, maar je kan je bijdrage leveren wanneer je wilt.

Synchrone participatie & besluitvorming

Voorbeelden daarvan zijn:

"Waarderende dialoog" of "Appreciative inquiry Dialoog"

Meestal is het webinar dan een onderdeel van een proces dat ontworpen is door een procesbegeleider of -team. De dialoog wordt gevoerd in groepen van ongeveer 6 a 7 personen en wordt altijd begeleid door een dialoog-begeleider. De dialoog is niet besluitvormend, maar beeldvormend. Verschillende perspectieven worden onderzocht.

Een paar weken geleden voerde ik een online dialoog uit in samenwerking met medewerkers van de gemeente Zwolle. De dialoog werd gevoerd door bewoners uit Zwolle, medewerkers van de gemeente, raadsleden en college van de gemeente in het kader van "Zwolle denkt mee". Deze online dialoog was het vervolg van de Quick Scan Lokale Democratie. Ruim 63 mensen deelnemers spraken onder andere over de communicatie van de gemeente met de burgers. Zie mijn post

De waarderende dialoog bestaat uit vier fases:

Introductie en afbakening van het thema
Delen van ervaringen m.b.t. het thema aan de hand van vragen
Het formuleren van de dromen (het lonkend perspectief) van deelnemers naar aanleiding van het delen van de ervaringen
Het formuleren van concrete stappen om te komen bij de droom. Daarbij wordt naar gemeenschappelijkheid gezocht.

Moonshot-dialoog webinar

Een Moonshot dialoog* focust op een gezamenlijk toekomstbeeld als oplossing voor een uitdaging. Verschillende stakeholders zijn daarbij betrokken. Voor stakeholders is het niet eenvoudig om out-of the box te denken en een grote stip op de horizon te plaatsen, daarom kan frame-innovatie methodieken toegepast worden tijdens de webinars.

* De term Moonshot komt van econome Mariana Mazzucato. "Mazzucato betoogt al jaren dat het kapitalisme in zijn huidige vorm niet kan blijven bestaan. Ze pleit voor een veel actievere rol van de overheid in de economie. Die moet samen met burgers grote maatschappelijke doelstellingen formuleren: missies of moonshots, zoals zij ze zelf noemt. Zo’n missie zou een CO2-neutrale economie kunnen zijn of schone oceanen, of voorkomen dat mensen nog aan kanker doodgaan, of het opzetten van een duurzaam en veilig transportsysteem voor mensen en goederen, of een samenleving zonder digitale kloof." Uit: NRC

Deep democracy

Bij Deep-democracy is ook sprake van het onderzoeken van verschillende invalshoeken, echter het doel is wel om besluiten te nemen. Er wordt gewerkt aan een besluit waar de stem van de minderheid ook is opgenomen. Met behulp van een neutrale gespreksbegeleider worden onderstromen die besluitvorming bemoeilijken, bespreekbaar gemaakt.

Een DeepDemocracy proces is verdeel in vijf fasen:

Het verzamelen van perspectieven
Actief zoeken naar "het alternatief "
"Het alternatief" verkennen, bespreken
De wijsheid van de minderheid toevoegen
De onderstroom expliciet maken

Open dialoog

Een verkennende dialoog met stakeholders van een vraagstelling kan goed online verkend worden middels een open dialoog. Kleine groep van maximaal 10 personen werken het best. De dialogen dienen begeleid te worden door neutrale en multipartijdige dialoog begeleiders, met veel vaardigheden om te kunnen faciliteren bij grote tegenstellingen en conflicten. Ik heb bijvoorbeeld een opleiding hiervoor gevolgd bij Soliya, die erkend is door de Verenigde Naties. (Advanced facilitation training). De open dialoog kent een paar belangrijke agendapunten:

Afspreken van de regels voor dialoog
De rol van de facilitator verduidelijken
Het onderwerp bepalen
Focus op luisteren, verhelderende vragen stellen, kritische vragen stellen, perspectieven verzamelen.
Afsluitronde

Co-creatie webinar

De centrale vraag is "Wat gaan we doen?" Je kan het ook een online hackaton noemen, het samen ontwerpen van oplossingen. Het co-creatie webinar bestaat uit de volgende onderdelen:

1. Een bijeenkomst van belanghebbenden, professionals en burgers waar de kwesties aan de orde worden gesteld en onderzocht.

2. Een reeks thema- en ontwerp workshops die voor iedereen toegankelijk zijn.

3. Een brainstorm van de ideeën die in de workshops aan de orde komen.

4. Een analyse van de ideeën die naar voren zijn gebracht in de vorm van voorstellen.

5. De overeengekomen voorstellen zullen in een verslag worden gepubliceerd, samen met een overzicht van de te nemen maatregelen.

De co-creatie wordt gedreven door gezamenlijke waarden en gebouwd op het principe dat degenen die te maken hebben met een bepaalde dienst, thema of uitdaging het beste in staat zijn om die dienst, thema of uitdaging te verbeteren.

Deliberative Mapping webinars

Dit is een methode om in kaart te brengen hoe sleutelfiguren of stakeholders van een "uitdaging" de mogelijke en voorgestelde oplossingen waarderen op basis van een grote verscheidenheid aan economische, sociale, ethische en wetenschappelijke criteria.

De methode vindt plaats in 6 online bijeenkomsten. De Mapping vindt plaats in online tools als Padlet, Miro, Mural en dergelijke.

Forumdiscussie webinar

Lokaal, regionaal, nationaal of internationaal kan een onderwerp, een uitdaging of een opgave belicht worden door een aantal belanghebbenden, kennis experts etcetera. Deelnemers kunnen vragen stellen. Een gespreksbegeleider zorgt voor een ordelijk verloop.

(Online) burger advies groep of Burger Panel

Een online adviesgroep kan besluitvorming gedurende een langere periode ondersteunen.

Otis White heeft vier belangrijke principes geïdentificeerd waarmee rekening moet worden gehouden bij het organiseren van een adviesgroep:

De selectie van de deelnemers is cruciaal. De meest betrokkenen en spreiding van de expertise onder de deelnemers is nodig.
De deelnemers moeten alle nodige informatie krijgen om met kennis van zaken beslissingen te kunnen nemen.
De deelnemers moeten begrijpen dat er een doel moet worden nagestreefd en de verschillende waarden, problemen en voordelen van elke beslissing moeten dienovereenkomstig worden afgewogen wanneer wordt geprobeerd dit doel te bereiken.
De besluiten en/of aanbevelingen van de deelnemers dienen te worden gerespecteerd. Vooraf dient duidelijk te zijn wat er met de besluiten gebeurt, anders doet niemand mee.

Burger raadpleging webinar

Een groep mensen die online samen is om besluiten te nemen over een kwestie - synchroon-. Het kan zijn dat de bijeenkomst is voorafgegaan met enquetes, stemming, waarderingen en prioritering. Of dat door dialogen op subonderwerpen diverse perspectieven zijn verkend.

Meestal bestaat de bijeenkomst uit drie onderdelen: